کلاهک ژاپنی در میان انواع کلاهک ها از زیباترین ها به شمار می آید. ساختار پره ای شکلِ کلاهک ژاپنی که بصورت خطوطی موازی و با فواصل منظم در امتداد هم جانمایی شده اند باعث تخلیه هوا بصورت متوازن و یکنواخت از این گریل ها می گردد.تعداد پره های کلاهک ژاپنی و نیز ارتفاع پایه کلاهک ژاپنی نقش عمده ای در خروج و تخلیه دود و آلاینده ایفا می کنند. 

چون ساختِ کلاهک ژاپنی بصورت سفارشی و بر اساس ابعاد محل، انجام می پذیرد لذا محدودیتی در تعیین ارتفاع پایه و نیز تعداد پره های کلاهک ژاپنی وجود ندارد.بدیهی است هر چه پایه کلاهک ژاپنی بیشتر باشد امکان جاگیریِ بیشترِ دود و آلاینده در داخلِ این حجم بیشتر بوده و از انباشت و تراکم دود در داخل لوله ها جلوگیری می شود.موضوع تعداد پره های کلاهک ژاپنی نیز به میزان ارتفاع پایه و حتی بیشتر در ارتقای راندمان کلاهک ژاپنی در تخلیه دود و آلاینده موثر می باشد.هرچه تعداد پره های موازیِ کلاهک ژاپنی بیشتر باشد امکانِ تخلیه دود بیشتر می گردد و کلاً ارتفاع بالای پایه و افزایش پره های کلاهک ژاپنی از امتیازات آن محسوب می شود.البته با توجه به امکان بادگیر بودنِ بعضی مناطق باید تناسب ارتفاعِ پایه در ان مناطق نیز باید لحاظ گردد. 

فواصل پره های کلاهک ژاپنی نیز باید بصورت استاندارد تعبیه گردد. درصورت افزایش فواصلِ عمودیِ لایه های پره های کلاهک ژاپنی احتمال نفوذ باران و برف و نیز پرنده و حشرات در داخل فضای کلاهک ژاپنی بالاتر می رود.از طرفی در صورت کم بودنِ فاصله ی پره ها نیز روند تخلیه دود از فضای داخلیِ کلاهک ژاپنی با اختلال و خفگی روبرو می گردد. 

از کلاهک ژاپنی صرفا بعنوان تخلیه دود و آلاینده استفاده نمی شود بلکه برای زیباییِ نقطه ی انتهاییِ نمای لوله های ونت نیز از کلاهک ژاپنی استفاده می شود. 

اگر قرار باشد کلاهک ژاپنی در جای مسطح از جمله روی کف یا دیوار بام نصب و تعبیه شود برای امکان اتصال کلاهک ژاپنی به کف بام یا دیوار در پایینِ پایه ی کلاهک ژاپنی یک لبه ی سه سانتی ایجاد می شود تا با تعیین محل های بخصوصی که سوراخ می گردد،امکان پیچ کردنِ آن لبه ها به کف بام یا دیوار فراهم آید.درصورتیکه کلاهک ژاپنی بر روی یک چهارچوبه یا حجم مکعبی باید سوار شود بجای آن لبه ی سه سانتی باید از یک نبشی سه سانتی در ارتفاع ۵ تا ۱۰ سانتیِ پایینِ فضای داخلیِ کلاهک ژاپنی بعنوان نشیمن یا ترمز استفاده نمود.این نبشی یا ترمز باعث می شود پایه ی کلاهک ژاپنی بیش از حد بر روی حجم مکعبی فرو نرود و کلاهک ژاپنی به راحتی بتواند عملیات تخلیه دود و آلاینده را به انجام رساند. 

شکل کلاهِ کلاهک ژاپنی بصورت قوسدار ساخته می شود،اما گاهی این کلاه را بصورت یک شیب و یا دوشیبِ مسطح نیز می سازند. 

کلاهک ژاپنی را می توان از انواع ورق مثل ورق سیاه،روغنی،گالوانیزه، رنگی و حتی از ورق استیل نیز تولید نمود.درصورت استفاده از ورق روغنی یا سیاه برای ساخت کلاهک ژاپنی لزوما باید بر روی سطوح داخلی و بیرونیِ کلاهک ژاپنی از ضدزنگ و رنگ کوره ای استفاده نمود تا کلاهک ژاپنی در اثر گرما و سرما و نیز عواملِ فرسایشی از قبیل بارانبرف و رطوبت دچارِ استهلاکِ زودرس نگردد. 

در صورت استفاده از ورقهای نازک می تولن اتصالات کلاهک ژاپنی را از نقطه جوش استفاده نمود.اما در صورت کاربردِ ورق ضخیم لزوما باید از جوش با الکترود برای نقاط اتصال استفاده نمود. 

لازم به توضیح است درصورت استفاده از کلاهک ژاپنی برای پوشش لوله های وِنت، نیازی به استفاده از ورق ضخیم برای ساخت کلاهک ژاپنی احساس نمی شود،زیرا در اینجا فعل و انفعلاتِ فرسایشی مثل زمانِ استفاده از کلاهک ژاپنی بعنوان دودکش موتورخانه وجود ندارد. 

درصورتیکه ابعاد و وزن کلاهک ژاپنی در حدی باشد که نیروی انسانی قابلیت حمل و نصب کلاهک ژاپنی را داشته باشد نیازی به صرف نیروهای مازاد برای نصب وجود ندارد،اما اگر ابعاد و ضخامت ورقِ کلاهک ژاپنی بالا باشد و دسترسی به محل نصب صعب باشد،برای نصب آسان و مطمئنِ کلاهک ژاپنی استفاده از جرثقیل یا ابزارِ مشابه توصیه می گردد.

انواع کلاهک ژاپنی  

همانطور که اشاره گردید کلاهک ژاپنی دارای انواع مختلفی می باشد که در زیر به نام و مشخصات آنها می پردازیم: 

الف- کلاهک ژاپنی یکطرفه. 

ب- کلاهک ژاپنی دوطرفه. 

پ- کلاهک ژاپنی سه طرفه. 

ت- کلاهک ژاپنی چهارطرفه. 

ث- کلاهک ژاپنی گرد.

ج- کلاهک ژاپنی چند وجهی. 

چ- کلاهک ژاپنی ال شکل. 

ح- کلاهک ژاپنی قِناس یا فارسی بُر. 

خ- کلاهک ژاپنی سرتخت. 

 اینک به شرح مشخصات هریک از موارد بالا می پردازیم: 

الف- کلاهک ژاپنی یکطرفه 

در مواردی که کلاهک ژاپنی از سه طرف محصور باشد و امکان تعبیه ی پره های خروج هوا صرفاً در یک جهت میسر باشد،اجباراً از کلاهک ژاپنی یکطرفه استفاده می گردد.این یعنی فقط در یک بُعدِ این کلاهک ژاپنی می توان پره های Z شکل را تعبیه نمود و شیب تاجِ این کلاهک ژاپنی نیز یک شیبه خواهد بود. 

برای ساخت کلاهک ژاپنی یکطرفه می توان از انواع ورق از فبیل روغنی،سیاه،گالوانیزه،رنگی و استنلس استییل استفاده نمود.نوع ورق کاربردی در ساختار کلاهک ژاپنی به محلِ نصب و شرایط آب و هواییِ منطقه وابسته است.اما اگر از ورق روغنی و سیاه برای ساخت کلاهک ژاپنی استفاده نمودیم حتما باید از پوشش رنگ کوره ای بر سطح کلاهک ژاپنی استفاده گردد تا به خوبی در برابر گرم و سردشدن و نیز در برابر عوامل فرسایشی از قبیل آب باران و برف و...مقاومت کند. 

پره های زِد شکلِ کلاهک ژاپنی با توجه به نوعِ خم کاریِ خود بطور خوابِ مخالف در برابر نفوذ آب باران و برف جلوگیری می کند.این تیغه ها کلاهک را در برابر تردد پرندگان به داخل کلاهک ژاپنی مصون می کند. 

در صورتیکه آلاینده ی ناشی از فرایندهای اسیدی و خورنده از لوله های دودکش یا هواکش خارج گردد از جنس استیل با عیار ۳۱۶ جهت ساخت کلاهک ژاپنی استفاده می گردد. 

جهت ساخت کلاهک ژاپنی در ابعاد متوسط از ورق به ضخامت یک میل و کمتر و جهت ابعاد بزرگتر، از ورق با ضخامت بالاتر از یک میل استفاده می شود. 

کلاهک ژاپنی یکطرفه در تخیله دودِ موتورخانه ها،بخاری های گازی،شومینه ها،آبگرمکن های گازی و نفتی و نیز در تخلیه ی هوای وِنت ها و همچنین بهنوان لوور هوارسان به اتاق دستگاههای هواساز و یا اتاقک آسانسور، بسیار مورد کاربرد قرار می گیرند. 

ارتفاع پایه ی کلاهک ژاپنی کاملا اختیاری و سفارشی با نظر کارفرما یا مهندس تاسیسات صورت می پذیرد.در عین حال برای رسیدن به یک حالت استاندارد و الگوی قیمت گذاری برای ارتفاع استاندارد،معمولا ارتفاع پایه کلاهک ژاپنی را ۳۰ سانتیمتر در نظر می گیرند.در مورد ساخت پره ها یا تیغه های کلاهک ژاپنی یکطرفه نیز تعداد مشخص یا محدودی مورد ملاک قرار نمی گیرد،اما تعداد استاندارد در ساخت کلاهک ژاپنی یکطرفه در حد ۴ پره می باشد. 

جهت نصب آسان و محکمِ کلاهک ژاپنی یکطرفه بر دهانه ی پایینیِ کلاهک ژاپنی یک لبه ی سه سانتی ایجاد می گردد تا با ایجاد سوراخهایی بر روی آن لبه بتوانیم پایه ی کلاهک ژاپنیِ یکطرفه را به سطح صافِ مورد نظر تثبیت کنیم.در صورتیکه کلاهک ژاپنی یکطرفه قرار باشد بر روی یک قطعه(مثلا قطعه ی مکعبی از دیوارِ چهارطرفه)، باید این لبه را از داخل در ارتفاع ۵ تا ۱۰ سانتی بصورت نبشی یا ترمزِ کار ایجاد کنیم تا پایه کلاهک ژاپنی بیش از حد بر روی قسمتِ نشمین گاه داخل نشود. 

کلاهک ژاپنی یکطرفه در مقاطع سقف های معمولی، سقف های شیبدار و حتی روی دیوارها، به راحتی قابل نصب می باشد. 

با توجه به ساختار و نوعِ چینش پره های کلاهک ژاپنی که در فواصل یکنواخت و بصورت سرپایین در کلاهک ژاپنی یکطرفه تعبیه سده اند،امکان نفوذ آب یا گردوخاک و... به داخل کلاهک ژاپنی یکطرفه به صفر می رسد و در واقع کلاهک ژاپنی یکطرفه را در اصطلاح کلاهک ضدآب نیز می نامند. 

تاج کلاهک ژاپنی به صورتهای هشتی(دوشیبه مسطح)، یک شیبه مسطح و دو شیبه هلالی(دوقوسدار) ساخته و عرضه می گردد.

ب- کلاهک ژاپنی دو طرفه 

این کلاهک ژاپنی نیز دارای ساختار پایه ی چهارگوش،پره های Z شکل و تاج کلاهک ژاپنی می باشد.همانطور که از نام این کلاهک ژاپنی پیداست،قسمت های پره ای و گریل های این کلاهک ژاپنی از دو بُعد قابل ساخت می باشد.دلیل این امر نیز وجودِ احتمالیِ موانعی از جمله دیوار و یا تاسیساتی مثل لوله و سیم می باشد که امکانِ تعبیه ی گریل های دو وجه از کلاهک ژاپنی را نامقدور می کند.برای ساخت این کلاهک ژاپنی ابتدا باید نسبت به ساخت پایه ی چهارگوشِ کلاهک ژاپنی اقدام کنیم و سپس گریل های کلاهک ژاپنی دوطرفه را بر اساس ابعاد پایه ی این کلاهک ژاپنی ساخته و بعد از آن نسبت به ساخت تاج کلاهک ژاپنی دوطرفه اقدام می گردد. 

نوع ورق مصرفی برای ساخت کلاهک ژاپنی دوطرفه ،از ورق سیاه،روغنی، گالوانیزه و استیل می باشد.ضخامت های ورق مصرفی برای ساخت کلاهک ژاپنی دوطرفه دقیقا به ابعاد کلاهک ژاپنی مربوط است.طبیعتا هرچه ابعاد کلاهک ژاپنی دوطرفه بزرگتر باشد ضخامت ورق مصرفی برای ساخت کلاهک ژاپنی دوطرفه نیز افزایش می یابد.اما بطور کلی برای ابعاد متوسط به پایین از ورق یک میل برای ساختِ این کلاهک ژاپنی استفاده می گردد. 

این کلاهک ژاپنی نیز دارای اجزایی مثل پایه،پره های گریلی و تاج کلاهک ژاپنی می باشد. 

ابعاد پایه ی کلاهک ژاپنی دوطرفه بصورت سفارشی و بنا به درخواست خریدار یا کارفرما ساخته می شود و هیچ محدودیتی در ساخت پایه ی کلاهک ژاپنی دوطرفه وجود ندارد. 

همانطور که ابعاد پایه ی کلاهک ژاپنی کاملا سفارشی ساخته می شود،ارتفاع پایه ی کلاهک ژاپنی نیز به همین منوال از سوی کارفرما قابل تعیین و سفارش و از سوی سازنده قابل ساخت می باشد.اما معمولا بصورت استاندارد جهت تعیین شاخص قیمت،مبنای ارتفاع پایه کلاهک ژاپنی ۳۰ سانتیمتر می باشد. 

پس ساخت و تدارک پایه ی کلاهک ژاپنی دوطرفه،نوبت به طراحی،مونتاژ و ساخت گریل های کلاهک ژاپنی دوطرفه می رسد.این گریل ها همانطور که از نام این کلاهک ژاپنی برمی آید،دوبُعد یا وجه از کلاهک ژاپنی را پوشش می دهد.تعداد این پره ها نیز بصورت سفارشی تعیین می گردد،اما به لحاظِ استانداردِ قیمت،تعدادِ این پره های کلاهک ژاپنی چهار عدد در نظر گرفته می شود. 

برای تناسب بیشترِ نمای کلاهک ژاپنی با نمای محیط بام و نیز محافظت پوشش کلاهک ژاپنی دوطرفه باید بر روی سطوح داخلی و بیرونیِ کلاهک ژاپنی دوطرفه از رنگ کوره ای پودری استاتیک بهره جست تا کلاهک ژاپنی به سرعت دچار استهلاک و تخریب نگردد.البته انکاع کدرنگ های موجود در بازار می تواند دامنه ی انتخاب کارفرما در انتخاب به میزان لازم باز نگه دارد تا کارفرما به بهترین هارمونیِ رنگ میان نمای کلاهک ژاپنی دوطرفه و فضای اطراف آن دست یابد. 

کلاهک ژاپنی دوطرفه هم بر روی سطوح صاف بام و هم روی دیوار قابل تعبیه می باشد.اگر قرار باشد کلاهک ژاپنی روی سطح صاف جانمایی شود،برای نصب دقیق آن باید در پایین ترین قسمت پایه ی این کلاهک ژاپنی یک لبه ی ۳ سانتی به بیرون ایجاد نمود تا کلاهک ژاپنی به راحتی بواسطه ی جای پیچ هایی که بر روی این لبه ها ایجاد می شود به کفِ بام یا دیوار متصل شود.اگر هم قرار باشد کلاهک ژاپنی دوطرفه بر روی قطعه ای مکعبی سوار شود باید این لبه که نقش ترمزِ کار را خواهد داشت در دیواره داخلیِ پایه کلاهک ژاپنی ایجاد شود تا کلاهک ژاپنی دوطرفه بیش از میزان لازم بر روی مقطع مکعبی فرو نرود. 

تاج کلاهک ژاپنی دوطرفه بنا به محدودیت های موجود،معمولا بصورت یک شیبِ صاف یا یک شیبِ قوسدار طراحی و اجرا می گردد. 

کلاهک ژاپنی دوطرفه هم بر روی سطوح بام های مسطح و هم بام های شیبدار و نیز روی دست اندازِ دیوارها قابل نصب و کاربرد می باشد.

پ- کلاهک ژاپنی سه طرفه

این کلاهک در مکان هایی که از یکسو به موانعی از جمله دیوار،سازه های تاسیساتیِ مجاور و مواردی از دست مواجهند مورد کاربرد قرار می گیرد.کلاهک ژاپنی سه طرفه از سه سمت دارای پره ها یا گریل های موازی از یک سمت بصورت مسدود و بدون پره ساخته می شود.از جمله خصوصیات این کلاهک ژاپنی تک شیبه بودنِ تاج کلاهک است.

کلاهک ژاپنی سه طرفه نیز از انواع ورق در ضخامت های متنوع قابل طراحی و اجرا می باشد.برای حفاظت از ساختار این کلاهک ژاپنی بهتر است لایه داخلی و بیرونیِ آنرا با رنگ کوره ای نقاشی نمود تا از استهلاکِ زودرسِ آن پیشگیری نمود.

کلاهک ژاپنی سه طرفه با ارتفاع دلخواه و تعداد پره های اختیاری قابل تولید است.بطور مثال اگر برای کلاهک ژاپنی چهارطرفه باید ۴ پره انتخاب نمود برای حالتِ سه طرفه باید حداقل ۶ پره طراحی و اجرا نمود.

اگر قرار باشد این کلاهک روی سطح صاف تعبیه شود در قسمتِ پایینِ پایه ی کلاهک باید یک لبه ی سه سانتی به سمت بیرون ایجاد نمود که بتوان بوسیله ی آن لبه ،این کلاهک را زمین یا محل مورد نظر تثبیت نمود.اگر هم قرار باشد کلاهک ژاپنی سه طرفه روی یک سکو قرار گیرد باید به اضلاعِ طولی و عرضیِ آن به میزان یک ساهنت اضافه نمود که کلاهک بتواند ساختارِ روی سکو را بطور کامل کااور نموده و بصورت اورلپ در محل خود نصب گردد.

جنس رنگ پوشش این کلاهک از نوع پودری استاتیک بوده و دارای رال های مختلفِ رنگ از جمله مشکی،قهوه ای سوخته،کرم،سفید و... می باشد.

از کلاهک دودکش ژاپنی در روف گاردن ها و سقف های شیروانی و حتی روی دیوارها به راحتی می تولن استفاده نمود.

ت- کلاهک ژاپنی چهارطرفه

این کلاهک کاملترین نوع از انواع کلاهک ژاپنی به لحاظ امکان تخلیه آلاینده ،دود و... می باشد.کلاهک ژاپنی چهارطرفه دارای اجزای پایه، گریلدهای موازی و تاج کلاهک می باشد.ابعاد پایه بصورت اختیاری و بر اساس سایز داکت یا کانال دودکش و ونت تعیین می گردد.

کلاهک ژاپنی چهارطرفه از انواع ورق با ضخامت های متنوع قابل ساخت است.شایع ترین ورقِ کاربردی برای ساخت این کلاهک ورق گالوانیزه،روغنی با پوشش رنگ استاتیک کوه ای می باشد،البته بنا به ضرورت می توان از ورق استیل نیز برای ساخت کلاهک ژاپنی چهارطرفه نیز استفاده نمود.

ارتفاع پایه و تعداد پره های کلاهک ژاپنی در طراحیِ این مقوله، اختیاری و بر اساس محاسباتِ لازمه به راحتی قابل ساخت می باشد.بر اساس ضخامت ورق ِ کلاهک می توان قطفعات آنرا بصورت "جوشی"و "نقطه جوشی" به هم متصل نمود.

تاج این کلاهک بصورت دوشیب و چهارشیب بنا به ضرورت یا زیبایی قابل ساخت میباشد.برای نصب کلاهک ژاپنی چهارطرفه منعی در نصبِ آن در سقف های مسطح و شیبدار وجود ندارد و به سهولت می توان آنرا روی انواع بام و حتی دیوار تعبیه نمود.

پایه ی کلاهک ژاپنی چهارطرفه را بصورت لبه دار و بدون لبه می توان تولید نمود که بصورت پیچی یا جوشی در محل خود تعبیه نمود.اگر قرار باشد کلاهک ژاپنی چهارطرفه روی سطح فلزی تثبیت گردد آنرا ‌بصورت جوشی و اگر قرار باشد روی دیوار نصب گردد می توان آنرا با پیچ رولپلاک نصب نمود.